Deniz İş Kanunu’na göre iş sözleşmelerinin feshi hususunda iki temel yöntem bulunmaktadır. Taraflar belirli şartların varlığı halinde herhangi bir süre verilmesine gerek olmayan derhal fesih yoluna başvurabilir. Bahsi geçen özel şartların bulunmaması halinde ise iş sözleşmesi ancak karşı tarafa yapılacak bildirimden belirli bir süre sonra sonlanacaktır. Bir başka deyişle olağan fesih gündeme gelecektir.

Derhal Fesih Nasıl Yapılır?

Deniz İş Kanunu’na tabi iş sözleşmelerinin derhal fesih sebepleri Deniz İş Kanunu 14. maddede düzenleme alanı bulmuştur. Bu madde kapsamına giren hallerde fesih hakkına sahip olan taraf, karşı tarafa herhangi bir süre vermek zorunda kalmaksızın doğrudan iş sözleşmesini feshedebilmektedir.

İşveren şu nedenlerden birine dayanarak iş sözleşmesine derhal son verebilir;

Gemi adamının bir limanda geminin hareket etmesinden önce gemiye dönmemesi yahut dönmesine rağmen hizmete girmemesi,

Gemi adamının tutuklanması, hapse düşmesi yahut gemide çalışmaktan men edilmesi gibi sebeplerle gemide hizmet görmesinin mümkün olmaması,

Gemi adamının işverene karşı, kanundan veya iş sözleşmesinden doğan çalışma şartlarına aykırı hareket etmesi,

Gemi adamının işverenine karşı, genel kabul görmüş denizcilik kural ve örf adetlerine yahut ahlaka aykırı harekette bulunması,

Gemi adamı şu nedenlerden birine dayanarak iş sözleşmesini derhal feshedebilir;

Kanun hükmü veya iş sözleşmesine göre ödenmesi gereken ücretinin, gerektiği gibi ödenmemesi,

İşverenin gemi adamına karşı, kanuna, iş sözleşmesine aykırı harekette bulunması

İşverenin gemi adamına karşı, genel kabul görmüş denizcilik kural ve örf adetlerine yahut ahlak ve adaba aykırı hareket etmesi

Hem işveren hem işveren vekili hem de gemi adamı şu iki halden birinin bulunması halinde iş sözleşmesini derhal feshedebilir;

Herhangi bir sebeple 30 günden fazla bir süre için geminin seferden kaldırılması,

Herhangi bir sebeple gemi adamının devamlı olarak gemide çalışmasına engel olan bir hastalığa yakalanmış olması yahut engelli hale gelmesi

Derhal Fesih Usulü Ne Şekildedir?

Deniz İş Kanunu’na göre derhal fesih sebeplerine dayanmak suretiyle iş sözleşmesini feshetmek isteyen işveren veya gemi adamı, karşı tarafa yapacak olduğu fesih bildirimini, fesih sebebini öğrendiği tarihten başlayıp 6 işgünü ve her halde fesih sebebi doğumundan itibaren 1 yıl içerisinde yapmalıdır. Söz konusu süreler hak düşürücü olup ilgili sürelerde kullanılmadığı takdirde fesih hakkı düşecektir.

Deniz İş Kanunu Uyarınca İş Sözleşmesinin Kendiliğinden Nasıl Sonlanır?

Gemi kaybedilir, terk edilir, harp ganimeti ilan edilir veya Türk Bayrağından ayrılırsa iş sözleşmesi kendiliğinden bozulur. Söz konusu durum sözleşmenin infisahı olarak adlandırılır ve tarafların başka bir işlem yapmasına lüzum bulunmaksızın sözleşme kendiliğinden sonlanır. Eğer gemi, Türk Bayrağını taşıma hakkını sürdürmekteyse, mülkiyetinin bir başka kişiye devredilmesi iş sözleşmesinin feshini gerektirmez.