Deniz İş Kanunu’nda İşveren ve İşçi Kimdir ?

Deniz İş Kanunu 2. maddesi gereği gemi sahibi yahut gemiyi kendi adına ve hesabına işleten kişiye işveren, bir iş sözleşmesine dayanarak gemide çalışmakta olan kaptan, tayfa ve diğer kimselere gemi adamı denir. Bu bağlamda Deniz İş Kanunu bağlamında iş sözleşmelerinin işçi tarafını gemi adamları teşkil etmektedir.

 Gemi Adamı Kıdem Tazminatı Hangi Hallerde Alınır ?

İş sözleşmesinin sonlandığı her halde Deniz İş Kanunu’na göre işçinin kıdem tazminatı alma hakkı doğmamaktadır. Örneğin işveren bir derhal fesih sebebine dayanarak gemi adamının iş sözleşmesini feshederse, gemi adamının kıdem tazminatı alma hakkı doğmayacaktır. Aynı şekilde şayet gemi adamı, iş sözleşmesini olağan fesih yoluyla feshetmişse yine kıdem tazminatı alma hakkı doğmayacaktır.

 Aşağıda belirtilen hallerde gemi adamının kıdem tazminatı alma hakkı mevcuttur;

 İş sözleşmesinin işveren tarafından olağan fesih yoluyla feshedilmesi

İş sözleşmesinin gemi adamı tarafından derhal fesih yoluyla feshedilmesi

İş sözleşmesinin muvazzaf askerlik sebebiyle feshedilmesi

İş sözleşmesinin gemi adamı tarafından bağlı bulunan kurum yahut sandıklardan yahut yaşlılık, emeklilik, malullük aylığı veya toptan ödeme alma amacıyla feshedilmesi

İş sözleşmesinin gemi adamının ölümüyle sonlanması

İş sözleşmesinin geminin kayba uğraması, terk edilmesi, harp ganimeti ilan edilmesi, Türk bayrağı çekme hakkını kaybetmesi nedeniyle kendiliğinden sonlanması

Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır ?

Deniz İş Kanunu’na göre gemi adamının işe başlangıç tarihinden, iş sözleşmesinin sonlanmasına kadar geçen her bir tam yıl için gemi adamına 30 günlük ücret tutarında ödeme yapılır. Bir yıldan arta kalan süreler için de oranlama yapmak suretiyle ödeme yapılacaktır. Tazminat hesaplama sayfamızdan hak kazandığınız kıdem tazminatı miktarını öğrenebilirsiniz.

 Kıdem tazminatının belirlenmesinde önemli rol oynayan husus işçinin çalışma süresidir. Bu doğrultuda işçinin çalışma süresi, aynı işverenin gemi veya gemilerinde ve hizmetinde çalıştığı ilk günden itibaren çalıştığı dönemlerin tamamı toplanarak hesaplanacaktır. Bu süre zarfında iş sözleşmesinin dönem dönem yeniden kurulmuş olması çalışma süresinin hesabında bir önem teşkil etmeyecektir.

Kıdem Tazminatının Hesabında Hangi Ücret Esas Alınır ?

Deniz İş Kanunu’na göre kıdem tazminatı hesabında, gemi adamının çalışma süresi kapsamında her bir yıl için 30 günlük ücret tutarınca ödeme yapılmaktadır. Hesap, gemi adamının son ücreti üzerinden yapılacaktır.

Bununla birlikte kimi iş ilişkilerinde, gemi adamının ücreti sabit olmayabilir. Nitekim ücret tayini, götürü şeklinde veya yüzde usulünce yapılmış olabilir. Bu gibi hallerde ilgili gemi adamına son bir yıl içinde ödenmiş olan ücret, bu sürede çalışılan günlere bölünür, ortalama ücret bulunur ve kıdem tazminatı hesabı da bulunan bu ortalama ücrete göre yapılır.

Gemi Adamının Ölümü Halinde Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır ?

Deniz İş Kanunu’na göre gemi adamının ölümü halinde kıdem tazminatı hesabında bir değişiklik bulunmaz. Bu halde hesaplanacak olan kıdem tazminatı miktarı, gemi adamının yasal mirasçılarına ödenecektir.